جایگاه عشق در مبانی سنت های اول و دوم عرفانی

Authors

سیدعلی اصغر میرباقری فرد

راضیه حجتی زاده

abstract

هرچند تاکنون جریان عرفان اسلامی، متناسب با هر عصر و روزگاری به اشکال گوناگونی، چه به لحاظ سبک شناختی و چه از جهت ادوار تاریخی، رویدادها، آثار، پیشگامان و بنیان گذاران سرشناس فرقه های عرفانی تقسیم شده است، شاید تقسیم آن به دو سنت اول و دوم که یکی از آغاز تا سده هفتم هجری و دیگری از سده هفتم با ظهور ابن عربی تا دوران حاضر را در برمی گیرد، از شمول بیشتری برخوردار باشد. هدف از بررسی موضوع عشق در دو سنت عرفانی، شناخت چگونگی تعامل قوه نظری و عملی در دو سنت عرفانی مذکور و تبیین این واقعیت است که چگونه مبانی فکری سنت دوم که مراد از آن مکتب مبتنی بر وحدت وجود ابن عربی است، توانست با تبیین و تشریح اصولی شالوده های علمی و نظری خود، قوه عملی را نیز تحکیم و تعمیق بخشد. برای روشن تر شدن این موضوع، «عشق» را که هم از مضامین پرکاربرد و هم از کلیدواژه های این دو سنت به شمار می آید، از خلال دو اثر منتخب، یعنی عبهرالعاشقین روزبهان بقلی و فصوص الحکم شیخ اکبر برگزیده ایم تا با مطالعه دیدگاه های هر یک در خصوص عشق، نتایج و بازخوردهایی را که با تکیه بر این مبانی در این هر دو سنت حاصل آمده است، بررسی کنیم.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

جایگاه عشق در مبانی سنت‌های اول و دوم عرفانی

هرچند تاکنون جریان عرفان اسلامی، متناسب با هر عصر و روزگاری به اشکال گوناگونی، چه به لحاظ سبک‌شناختی و چه از جهت ادوار تاریخی، رویدادها، آثار، پیشگامان و بنیان‌گذاران سرشناس فرقه‌های عرفانی تقسیم شده است، شاید تقسیم آن به دو سنت اول و دوم که یکی از آغاز تا سده هفتم هجری و دیگری از سده هفتم با ظهور ابن عربی تا دوران حاضر را در برمی‌گیرد، از شمول بیشتری برخوردار باشد. هدف از بررسی موضوع عشق در دو...

full text

هستی‌شناسی در سنت اول و دوم عرفانی

موضوعات هستی‌شناختی یکی از ارکان شناخت دیدگاه‌های عرفانی و تبیین تفاوت سنت‌ها و مشرب‌های عرفانی است. درواقع، نظر عارفان در باب هستی بر آرای آن‌ها را در باب دیگر مسائل اثر می‌گذارد و اعمال و معاملات آن‌ها را جهت می‌دهد. بر همین مبنا پرسش مهم و اساسی در این باب آن است که موضوعات مربوط به شناخت هستی در منظومۀ فکری عارفان مختلف بر چه اصولی استوار شده و چگونه است. در این مقاله الگوها و مصادیق مربوط ...

full text

تحلیل و مقایسۀ فنا و بقا در سنت عرفانی اول و دوم

Annihilation of Self and Subsistence in God are of the most significant common themes in both first and second Islamic theosophical traditions, which have been investigated by two different approaches. The first theosophy believed that annihilation was cleansing from any evil deeds and subsistence was achieving good deeds. In this tradition, Human and God had two essences different from one ano...

full text

جایگاه و نحوۀ تعامل فکر و ذکر در سنت اول عرفانی

چکیده: فکر و ذکر از مباحث مهم عرفان اسلامی به‌شمار می‌روند که در هر دو سنت عرفانی جایگاه ویژه‌ای در سیر استکمالی سالکان دارند. در سنت اول عرفانی بخشی از آرای عارفان در باب فکر و ذکر به‌تبیین هر یک از آن‌ها و بیان جایگاه و اهمیتشان در سیر و سلوک اختصاص یافته و بخش دیگری از دیدگاه‌ها رابطۀ فکر و ذکر و نحوۀ تعاملشان با یکدیگر را شرح و تبیین کرده است. اگرچه برخی عارفان سنت اول فکر و ذکر را به‌منزلۀ...

full text

مبانی نظری عشق عرفانی در سوانح‌العشاق احمد غزالی

از مهم‌ترین مفاهیم مورد تأکید در عرفان اسلامی، مفهوم عشق است، به‌ویژه در جریان عرفان عاشقانه و جمال‌گرا. این جریان که از رویکردهای بسیار مهم در تصوف و عرفان اسلامی است، پیش از احمد غزالی هم وجود داشت اما غزالی کسی بود که به آن تشخص و رسمیت بخشید. با بررسی آثار احمد غزالی، به ویژه اولین کتاب فارسی مستقل در موضوع عشق، یعنی سوانح‌العشاق در می‌یابیم که جریان عرفان عاشقانه چه در بعد نظری و چه در بعد...

full text

جایگاه عشق در تفسیر عرفانی عرایس البیان روزبهان بقلی

مسأله عشق از قرن دوم هجری و در اندیشه عارفانی نظیر رابعه عدویه به‌طور جدی مطرح شد و در قرون بعدی به رغم مخالفت‌های برخی از فقها و اهل حدیث، همچنان به روند رو به رشد خود ادامه داد و در اندیشه کسانی چون روزبهان بقلی (608-522 ق.) به اوج خود رسید. روزبهان، بنای طریقت خویش را در تصوف بر عشق نهاد و این موضوع در عرفان وی بسیار برجسته و چشمگیر است؛ به گونه­ای که در تمامی آثاری که از او برجای مانده، خصو...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
ادبیات عرفانی و اسطوره شناختی

Publisher: دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران جنوب

ISSN 2008-4420

volume 9

issue 30 2013

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023